Nar

Nar (Punica granatum), kınagiller (Lythraceae) familyasından, tanecikli bir meyve türüdür. Haziran -Temmuz aylarında kırmızı renkli çiçekler açan, iki ile beş metre boylarında ağaççıklardır. Gövdeleri gayri muntazamdır. Yapraklar karşılıklı, parlak renkli, ince-uzun şekilli, kısa saplı ve kırmızı kenarlıdır. Çiçekler kısmen sapsız, tek tek ve birkaçı bir arada bulunur. Çanak yaprakları kırmızı renkli, dökülmeyen ve etlidir. Meyveleri küre şeklinde ve portakal büyüklüğünde, önceleri yeşil, olgunlukta kırmızımsı renkte, derimsi kabuklu, çok tohumlu ve etlidir. Meyvenin yenen kısmı, etli ve bol usareli olan tohumlarıdır. Bir nar meyvesinde 600 civarında tohum bulunur. Tohumların renkleri beyazdan koyu kırmızıya doğru değişik renk tonlarına sahiptir.

İlk olarak İran’da ortaya çıktığı düşünülen nar, Afganistan ve Pakistan’dan Himalayalar’a kadar geniş bir alanda yetişir. Latince ismi Punica Granatum un kabaca Fenike elması anlamına gelmesi, Fenikelilerin meyveyi Akdeniz havzasında taşımış olduklarını akla getirmektedir.
Ermenistan, Azerbaycan, Türkiye, İran ve Hindistan nar yetiştiriciliği yapılan ülkeler arasındadır. Nar, kurak iklimlerde de yetişebildiğinden, Güneydoğu Asya’da, Malezya’da, tropikal Afrika’da da yetiştirilir. İpek yolu ve deniz tüccarları aracılığıyla Güney Çin’e ve Güneydoğu Asya’ya ulaşan nar, bu bölgelerde de yetiştirilmektedir. 18. yüzyılda İspanyollar tarafından Latin Amerika ve Kaliforniya’ya da getirilen nar, 2000’li yıllardan itibaren Kaliforniya ve Arizona’da ticari bir ürün olarak değer kazanmıştır.

Bitkinin tohumları meyve olarak yenildiği gibi, gövde-kök ve dal kabukları ile meyve kabuğu da tıbbi olarak kullanılır. Kök ve gövde kabuğu; tanen, nişasta ve alkaloitlerden pelletierin taşır.
100 mL nar suyu, yetişkin bir insanın günlük C vitamini gereksiniminin %16’sını karşılar. Nar suyu ayrıca B1, B2 vitaminleri ile kalsiyum, fosfor minerallerini ve potasyum içerir. Çeşitli diyet ürünlerinde nar özü kullanılmaktadır. Çünkü nar özü şeker, kalori ve katkı malzemeleri içermemektedir. İçerdiği flovanoid, vitamin, polifenol, antosiyanin, taninler nedeniyle aynı zamanda bağışıklık sistemini güçlendirir.

Nar meyvesinin kabuğu, ishale karşı (% 15’Lik) çay halinde kullanılabilir. Nar, çarpıntıya iyi gelir. Mideyi kuvvetlendirir. Et kısmı ile sıkılıp içilirse, safra söker, pekliği giderir. Nar ağacı kabuğu çok eskiden beri bilhassa bağırsak şeritlerine (tenyalara) karşı kullanılır. Bu yüzden veteriner hekimliğinde özellikle sığırlardaki tenyalara karşı kullanılır.
Nar suyu virüs önleyici özelliğinden ötürü diş taşı temizlemede, ağız içi aft ve diş eti iltihaplarında kullanılır.

Nardaki tanen maddesinin kalp krizi riskini düşürdüğünü ortaya koyan çalışmalar yapılmaktadır. Nar tohumu yağının, östrojen sentezlenmesini engelleyerek, göğüs kanseri hücrelerinin üremesine karşı etkili olduğu düşünülmektedir. Son zamanlarda, nar suyunun prostat kanseriyle mücadele etmede kullanılıp kullanılamayacağı araştırılmaktadır.

Ülkeler arası nar üretim miktarı sıralamasına göre İran birinci, Hindistan ikinci, Türkiye üçüncü sıradadır.

Çiftliğimizde “Hicaz Narı” denilen nar cinsinin “Mayhoş” çeşidi üretilmektedir.